جمعه ۱۶ آبان ۱۴۰۴
در روزهایی که منطقه خاورمیانه در حال عبور از تحولات بزرگ و بازتعریف نقش بازیگران مختلف است، دیدار اخیر نخست‌وزیر عراق و رئیس‌جمهور موقت سوریه در قطر، سیگنال‌های مهمی را به کشورهای منطقه و فراتر از آن ارسال کرد.
این گفت‌وگو که به میزبانی امیر قطر در دوحه برگزار شد، نه فقط نقطه عطفی در روابط بغداد و دمشق پس از تغییرات اساسی در سوریه بود، بلکه می‌تواند ورق جدیدی در مناسبات منطقه‌ای رقم بزند. آنچه این دیدار را برجسته می‌کند، حضور احمد الشرع به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت سوریه و گفت‌وگوی رو در رو با نخست‌وزیر عراق است، گفت‌وگویی که در شرایط عادی ممکن بود غیرقابل تصور به نظر برسد.
در این نشست، مقامات دو کشور درباره موضوعات مهمی همچون امنیت مرزها و مقابله با تهدیدهای تروریستی به بحث پرداختند؛ موضوعاتی که نه فقط برای عراق و سوریه، بلکه برای کل منطقه اهمیت راهبردی دارد. هر دو دولت به دنبال احیای روابط، افزایش همکاری اقتصادی و بازگشایی گذرگاه‌های رسمی مرزی هستند تا پایه‌های یک همکاری دوباره را بنا کنند.
قطر مدت‌هاست تلاش دارد میان بازیگران منطقه‌ای نقش میانجی را ایفا کند. دوحه که زمانی از منتقدان جدی دولت قبلی سوریه بود، اکنون در جایگاهی عمل‌گرایانه‌تر، زمینه گفت‌وگوهای جدید را فراهم کرده است. این رفتار، الگویی تازه در سیاست خارجی قطر و شکل‌دهنده نقش این کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تسهیل‌گران مذاکرات در خاورمیانه است.
با این که این دیدار امید به حرکت منطقه به سمت انسجام بیشتر را تقویت می‌کند، باید توجه داشت که همه بازیگران داخلی عراق یا نیروهای نزدیک به تهران از این تعامل جدید رضایت ندارند. گذشته پرتنش احمد الشرع، از نقش‌آفرینی در گروه‌های مسلح تا حضور کوتاه‌مدتش در مقام ریاست‌جمهوری موقت سوریه، حساسیت‌هایی را ایجاد کرده که مخالفت برخی جناح‌های شیعه با او را به دنبال داشته است.
در عراق، برخی گروه‌های سیاسی و نظامی با توجه به سابقه گروه‌هایی چون جبهه‌النصره و حوادث سال‌های اخیر، نگاه مثبتی به رهبر موقت جدید سوریه ندارند؛ تا جایی که حتی پیش از این دیدار ابراز نگرانی‌هایی مبنی بر «پناه گرفتن تروریست‌ها در بغداد» مطرح شد.
دعوت رسمی عراق از رئیس‌جمهور موقت سوریه برای حضور در نشست اتحادیه عرب، در کنار توافق‌های اولیه برای همکاری‌های اقتصادی و امنیتی، می‌تواند آغازی برای بازگشت دوباره سوریه به صحنه دیپلماسی عربی باشد. هرچند مخالفت‌ها و تردیدهایی وجود دارد، اما روند تازه تعاملات نشانه‌ای است از تغییر فضای منطقه، به ویژه با توجه به تأثیر دیپلماسی فعال قطر و تلاش برخی کشورها برای حرکت به سمت ثبات و بازسازی.
آیا این دیدار به شکل‌گیری همگرایی نوین و فصلی تازه در روابط دمشق و بغداد ختم می‌شود یا همچنان موانع داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، مسیر را پرچالش نگه می‌دارد؟ پاسخ به این پرسش‌ها، آینده سیاست خاورمیانه را تا حد زیادی تعیین خواهد کرد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری کویر نیوز محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
کویرنیوز