حذف چهار صفر از پول ملی تصویب شد؛ “تومان” واحد رسمی و “قران” واحد فرعی

حذف چهار صفر از پول ملی تصویب شد؛ “تومان” واحد رسمی و “قران” واحد فرعی – پیامدهای اقتصادی و واکنش کارشناسان.

هیئت دولت در جلسه امروز با تصویب طرح حذف چهار صفر از پول ملی، اعلام کرد که از این پس «تومان» به عنوان واحد رسمی و «قران» به عنوان واحد فرعی پول ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مصوبه که سال‌ها در محافل اقتصادی مورد بحث بود، با هدف تسهیل مبادلات، ساده‌سازی ساختار پولی و کاهش آثار روانی تورم اجرایی می‌شود، اما کارشناسان نظرات متفاوتی درباره پیامدهای آن دارند.


???? پیشینه طرح

طرح حذف چهار صفر از پول ملی نخستین‌بار در دولت دهم مطرح شد، اما تا سال‌ها به دلیل شرایط تورمی و مشکلات اقتصادی متوقف مانده بود. در دولت‌های بعد نیز این موضوع بارها در دستور کار مجلس و دولت قرار گرفت تا نهایتاً در مرداد ۱۴۰۴ تصویب نهایی شد.

بر اساس این طرح:

  • هر ۱۰,۰۰۰ ریال قدیم معادل ۱ تومان جدید خواهد شد.
  • واحد فرعی پول، قران نام دارد که برابر با یک‌صدم تومان (۱۰ ریال قدیم) است.
  • اسکناس‌ها و سکه‌های جدید به تدریج و طی چند سال جایگزین خواهند شد.

???? اهداف اعلام‌شده دولت

  1. کاهش پیچیدگی مبادلات در حسابداری، برچسب‌گذاری و معاملات روزمره.
  2. تقویت جایگاه پول ملی در برابر ارزهای خارجی از نظر روانی.
  3. کاهش هزینه چاپ و انتشار پول به دلیل کاهش تعداد ارقام روی اسکناس‌ها و سکه‌ها.
  4. همسویی با استانداردهای بین‌المللی در نامگذاری و ساختار پولی.

???? پیامدهای اقتصادی و نقدها

کارشناسان اقتصاد کلان می‌گویند این اقدام در کوتاه‌مدت بیشتر اثر روانی دارد و بر شاخص‌های واقعی اقتصاد مانند تورم، تولید و بیکاری تاثیری مستقیم نخواهد داشت.

مهم‌ترین چالش‌ها:

  • اگر تورم مهار نشود، اثر حذف صفرها به سرعت از بین می‌رود و دوباره ارقام بزرگ در مبادلات برمی‌گردند.
  • هزینه اجرای طرح شامل تغییر نرم‌افزارهای بانکی، سامانه‌های پرداخت، اصلاح قراردادها و آموزش عمومی بالاست.
  • خطر گیج شدن مردم در ابتدای دوره گذار و بروز خطا در حساب‌ها.

???? تجربه کشورهای دیگر

  • ترکیه در سال ۲۰۰۵ شش صفر از لیر حذف کرد و موفق شد با حفظ انضباط مالی اثر آن را تثبیت کند.
  • برزیل چندین‌بار حذف صفر انجام داد، اما به دلیل ناتوانی در مهار تورم، اثرات آن هر بار از بین رفت.
  • ونزوئلا مثال شکست‌خورده‌ای است که با تورم کنترل‌نشده، ظرف سه سال چند بار مجبور به حذف صفر شد.

???? واکنش بازار و کارشناسان

بازار ارز و طلا بلافاصله پس از اعلام خبر تغییر چشمگیری ثبت نکرد. یک اقتصاددان دانشگاه تهران گفت: «حذف صفر زمانی اثربخش است که با برنامه جدی کنترل تورم، اصلاح ساختار بودجه و بهبود روابط تجاری همراه باشد، وگرنه فقط یک تغییر شکلی است.»

همچنین، برخی فعالان بخش خصوصی این تصمیم را فرصت مناسبی برای مدرن‌سازی سیستم مالی می‌دانند.


???? برنامه اجرایی

بر اساس اعلام بانک مرکزی:

  • دوره گذار دو تا سه ساله خواهد بود که اسکناس و سکه‌های قدیم و جدید همزمان در گردش هستند.
  • تمام سامانه‌های بانکی و پرداخت الکترونیک تا پایان سال ۱۴۰۵ به تومان و قران به‌روزرسانی می‌شوند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *