جمعه ۱۶ آبان ۱۴۰۴
در سال‌های اخیر، درام‌های اجتماعی سینمای ایران، تحولی بزرگ و چشمگیر را تجربه کرده‌اند. این ژانر که زمانی به دلیل بیان شعاری و دوری از مسائل روزمره زندگی مردم، کمتر با استقبال مخاطبان مواجه می‌شد، اکنون با پوست‌اندازی مفهومی، به روایت‌هایی تازه و واقعی‌تر از زندگی در ایران امروز پرداخته است.
در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، بسیاری از آثار اجتماعی به نوعی بیانیه‌های آرمانی تبدیل شده بودند که اگرچه تحسین عده‌ای از مخاطبان را برمی‌انگیخت، اما از زندگی مردم فاصله داشت و نتوانست ارتباط عمیقی با اکثریت برقرار کند. در واقع، این آثار بیش از اینکه انعکاسی از واقعیت اجتماعی باشند، روایتی دراماتیزه از بحران‌هایی خاص و گاه دور از دسترس زندگی عادی بودند.
اما این رویه اکنون تغییر کرده است. پس از یک دوره رکود نسبی، فیلم‌های اجتماعی جدید، رویکردی صریح‌تر و ملموس‌تر یافته‌اند. این آثار دیگر صرفاً بیانیه‌ای آرمانی نیستند، بلکه تلاش دارند زندگی واقعی مردم را با تمام پیچیدگی‌های آن به تصویر بکشند.
دوران پساکرونا، تغییرات بزرگی را در سبک زندگی مردم ایجاد کرد که سینما نیز از تاثیر آن مصون نماند. افزایش تولید آثار سینمایی و سریال‌های نمایش خانگی، فرصتی تازه برای بازنگری و تحول در سینمای اجتماعی فراهم کرد. دلیل این تحول روشن است: دیگر فیلم‌های شعاری یا آرمانی چندان مورد اقبال عمومی قرار نمی‌گیرند. به همین دلیل، سینماگران به داستان‌هایی رو آوردند که نزدیک‌تر به واقعیات مردم باشد و با آن‌ها ارتباطی مستقیم برقرار کند.
این تحول، که از آثار بخش خصوصی شروع شد، همواره با حمایت‌های وزارت ارشاد و گشایش‌های صورت‌گرفته در این حوزه همراه بود. اگرچه در این مسیر، برخی تنش‌ها مانند اعتراض‌های مدنی یا دخالت‌هایی از سوی نهادهای خارج از سینما وجود داشت، اما جریان اصلی مدیریت سینما تلاش کرده تا فضای تولید برای هنرمندان هموارتر شود.
طی سالیان اخیر، نمونه‌هایی همچون ملاقات خصوصی، علفزار و بی‌بدن به عنوان پیشگامان این موج تازه ظاهر شده‌اند. این آثار، با فاصله گرفتن از فضای «سیاه‌نمایی» یا «بیان نکبت‌محور»، تلاش کرده‌اند روایتگر بخشی از واقعیت جامعه امروز باشند، بدون آنکه در دام کلیشه‌ها و شعارها گرفتار شوند.
موج جدید درام‌های اجتماعی، که این روزها تولیدات پرتعدادی را به خود اختصاص داده، اکنون به یکی از جریان‌های قابل‌توجه در سینمای ایران تبدیل شده است. انتظار می‌رود که رونمایی از این آثار در جشنواره فیلم فجر امسال، تنور این اتفاق را داغ‌تر کند.
یکی از چالش‌های اساسی درام‌های اجتماعی سال‌های گذشته، برخورد سنگین آن‌ها با ژانر کمدی بود. در حالی که کمدی‌ها اغلب با استقبال گسترده مردم و گیشه موفق همراه بودند، آثار اجتماعی که اغلب از فرمول‌بندی‌های رایج موفق دور بودند، کمتر توانستند مخاطبان را جذب کنند.
اما با تحول سبک روایت و نزدیک‌تر شدن این فیلم‌ها به زندگی روزمره مردم، پیش‌بینی می‌شود که درام‌های اجتماعی در اکران عمومی سال آینده، موفقیت‌های بیشتری کسب کنند. انتظار می‌رود که در میان پرفروش‌ترین فیلم‌های سال آینده، نمایندگان متعددی از این ژانر حضور داشته باشند و تعادلی جدید میان ژانرهای مختلف سینمایی ایجاد شود.
این تحول در درام‌های اجتماعی را می‌توان به عنوان نوعی بلوغ برای سینمای ایران تعبیر کرد. برای اولین‌بار پس از سال‌ها، مدیریت سینما و هنرمندان به اشتراکات معناداری دست یافته‌اند. نتیجه این همکاری، ارائه آثاری است که نه‌تنها از شعارزدگی فاصله گرفته‌اند، بلکه عمیقاً با دغدغه‌های مردم هم‌خوانی دارند.
تا جشنواره فیلم فجر فقط چند هفته باقی مانده است؛ جشنواره‌ای که می‌تواند سرآغازی برای نمایش این تغییرات دراماتیک در سینمای ایران باشد. با این تحولات، به نظر می‌رسد که سینمای ایران در مسیر تازه‌ای قرار گرفته که می‌تواند جایگاهش را نه‌فقط میان مخاطبان داخلی بلکه در سطح جهانی نیز تثبیت کند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری کویر نیوز محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
کویرنیوز