پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴
شش سال پس از تصمیم جنجالی آبان ۱۳۹۸ و افزایش سه‌برابری قیمت بنزین در دولت روحانی، حالا بار دیگر بحث اصلاح قیمت سوخت به‌صورت جدی در دستور کار دولت سیزدهم و مجلس قرار گرفته است. در آن زمان، بهای بنزین سهمیه‌ای از ۱۰۰۰ به ۱۵۰۰ تومان و نرخ آزاد آن به ۳۰۰۰ تومان رسید؛ اما از آن زمان تاکنون، در حالی‌که تورم بیش از سه‌برابر شده، قیمت بنزین ثابت مانده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، با آغاز دومین سال فعالیت دولت سیزدهم، برخی نمایندگان مجلس از افزایش ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصدی قیمت سوخت خبر داده‌اند؛ گروهی دیگر نیز نرخ ۵۵۰۰ تومان را برای هر لیتر بنزین سهمیه‌ای محتمل می‌دانند.
در همین حال، رئیس مجلس با اشاره به شکاف شدید میان قیمت داخلی و نرخ فوب خلیج فارس گفت:
«ما بنزین را لیتری ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان می‌خریم و لیتری ۲ تا ۳ هزار تومان می‌فروشیم. اگر این تفاوت را اصلاح کنیم، می‌توانیم ۵ تا ۶ میلیارد دلار در ظرفیت سرمایه‌گذاری کشور اضافه کنیم.»
تا این لحظه، وزیر نفت واکنش رسمی به این اظهارات نشان نداده است. اما سخنگوی دولت در پاسخ به گمانه‌زنی‌ها تأکید کرده است:
«هر اقدامی در زمینه قیمت بنزین، به اطلاع مردم خواهد رسید و دولت اجازه نخواهد داد تصمیمات اقتصادی بر اقشار آسیب‌پذیر فشار وارد کند.»
این اظهارات در حالی بیان می‌شود که تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵ در دستور کار دولت است و به گفته منابع آگاه، در جلسات کارشناسی، چند سناریو برای اصلاح قیمت و کنترل مصرف مورد بررسی قرار گرفته است.
پیش از هرگونه اصلاح مستقیم قیمت، دولت در نظر دارد از مدیریت سهمیه‌ها برای کنترل مصرف استفاده کند؛ مانند کاهش سهمیه آزاد از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ و سپس ۱۰۰ لیتر در سال‌های گذشته. این رویکرد موقت می‌تواند نشانه‌ای از ادامه سیاست چندنرخی سوخت باشد.
وزارت نفت قصد دارد با افزایش جذابیت قیمتی سوخت CNG و توسعه جایگاه‌ها، بخشی از تقاضای بنزین را کاهش دهد. موفقیت این طرح، وابسته به هماهنگی قیمت‌ها و حمایت از مصرف‌کنندگان است.
طرح توزیع سوخت بر مبنای سرانه افراد از زمان دولت سیزدهم مطرح شد. در این طرح، هر فرد ایرانی – چه دارای خودرو باشد و چه نباشد – سهمیه‌ای معین دریافت می‌کند که می‌تواند آن را در بازار انرژی بفروشد.
درست است که این طرح عدالت‌محور طراحی شده، اما کارشناسان نسبت به احتمال جهش قیمت آزاد بنزین و افزایش تورم هشدار داده‌اند.
یکی دیگر از راهکارهای بلندمدت دولت، حمایت از واردات خودروهای برقی و توسعه زیرساخت‌های شارژ است. اجرای این طرح نیازمند تخصیص منابع ارزی و مشوق‌های مالی است تا در نهایت مصرف بنزین در کشور کاهش یابد.
برآیند تمامی سناریوها نشان می‌دهد که دولت به‌دنبال اصلاح هم‌زمانِ قیمت و الگوی مصرف است. بر اساس داده‌های منتشره، چند تن از نمایندگان مجلس از کف قیمتی حدود ۵۵۰۰ تومان برای بنزین سهمیه‌ای در بودجه آینده خبر داده‌اند.
اما محاسبات دیگر، بر پایه شاخص تورم بانک مرکزی، نشان می‌دهد اگر ارزش واقعی بنزین ۱۵۰۰ تومانی سال ۱۳۹۸ به‌روز شود، باید امروز حدود ۱۲ هزار تومان قیمت داشته باشد؛ رقمی که می‌تواند معیار تصمیم‌گیری نهایی در اصلاح نرخ سوخت باشد.
هم‌زمان با نزدیک شدن به فصل بودجه، اصلاح نظام قیمت‌گذاری بنزین یکی از دشوارترین تصمیم‌های اقتصادی دولت خواهد بود. به نظر می‌رسد لایحه بودجه ۱۴۰۵، نخستین نشانه رسمی از آینده سیاست سوختی کشور باشد؛ جایی میان دو عدد ۵۵۰۰ و ۱۲ هزار تومان که انتخاب هر کدام، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی سنگینی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: چرا همه ارزهای دنیا با دلار مقایسه می شوند؟
تمام حقوق برای پایگاه خبری کویر نیوز محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
کویرنیوز