پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴
روابط تهران و ریاض، پس از سال‌ها سردی، از مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) و با توافق آشتی به میانجی‌گری چین، وارد مرحله‌ای تازه شد. دو سال بعد، حتی با وجود چالش‌های بزرگی همچون جنگ ایران و اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵، این روابط همچنان پابرجا مانده است.
اکنون خبرهایی منتشر شده که علی لاریجانی، دبیر تازه‌کار اما باتجربه شورای عالی امنیت ملی ایران، در روزهای آینده به عربستان سعودی سفر خواهد کرد. رسانه‌های منطقه‌ای مانند المیادین و العربیه این احتمال را جدی دانسته‌اند. این سفر بلافاصله پس از سفر لاریجانی به لبنان، معنا و اهمیت بیشتری پیدا کرده و شاید بی‌ارتباط با آن هم نباشد.
در یک سال گذشته، برخلاف سال‌های سکوت، دو دیدار مهم بین مقامات عالی دو کشور انجام شده است:
گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که در این دیدارها، سعودی‌ها از احتمال حمله اسرائیل به ایران خبر داده و همچنین درباره ادامه آرامش امنیتی با حوثی‌ها و حتی هماهنگی‌هایی در حوزه قیمت نفت گفت‌وگو شده است.
تضمین امنیتی علیه اسرائیل
ایران به دنبال اطمینان از این است که عربستان اجازه استفاده از حریم هوایی یا پایگاه‌هایش برای عملیات احتمالی اسرائیل را ندهد. این موضوع بخشی از سیاست تهران برای افزایش «هماهنگی دفاعی» در برابر دخالت خارجی است.
همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری غیرتحریمی
تهران احتمالاً از ریاض خواهد خواست در پروژه‌هایی نظیر توسعه بندر چابهار و تجارت غیرنفتی سرمایه‌گذاری کند. هدف، ایجاد مسیرهای اقتصادی آزمایشی برای دور زدن تحریم‌هاست. طبق آمار، تجارت دوجانبه در ۲۰۲۵ به ۲ میلیارد دلار رسیده و چشم‌انداز آن می‌تواند تا ۱۰ میلیارد دلار گسترش یابد.
مساله یمن
لاریجانی احتمالاً از سعودی‌ها خواهد خواست به ائتلاف اسرائیلی-آمریکایی علیه یمن و حوثی‌ها نپیوندند و روند کاهش تنش ادامه پیدا کند.
میانجی‌گری در روابط ایران و آمریکا
عربستان می‌تواند نقش میانجی فعال‌تری بین تهران و واشنگتن ایفا کند، نقشی که اگرچه پیچیده و دشوار است، اما شکاف احتمالی بین آمریکا و اسرائیل می‌تواند به سود ایران تمام شود.
راهبرد فعلی ریاض، حفظ تعادل میان آمریکا/اسرائیل و ایران/چین است تا بیشترین منفعت و کمترین هزینه حاصل شود. چین، به‌عنوان بانی توافق آشتی، همچنان می‌تواند کاتالیزور اصلی پیشبرد روابط باشد، به‌ویژه اگر فشارهای دولت ترامپ دوباره اوج بگیرد.
اگرچه عربستان در جنگ اخیر غزه، اسرائیل را محکوم کرد، شایعاتی از اجازه عبور هواپیماهای اسرائیلی از حریم هوایی این کشور شنیده می‌شود. این نکته، یکی از سوالات کلیدی است که لاریجانی احتمالاً منتظر پاسخ روشن آن خواهد بود.
در شرایطی که رسانه‌های غربی تلاش دارند تصویری «ضعیف» از ایران ترسیم کنند، یکی از پیام‌های اصلی این سفر، نشان دادن قدرت دیپلماسی ایران همراه با احترام به شریک منطقه‌ای است؛ شریکی که می‌تواند «آشتی تاکتیکی» را به یک همکاری استراتژیک پایدار تبدیل کند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری کویر نیوز محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
کویرنیوز