جمعه ۱۶ آبان ۱۴۰۴
ایلان ماسک، میلیاردر مشهور و مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس، اخیراً در توییتی اعلام کرده کتابی درباره ایران باستان می‌خواند؛ اما پرسش اینجاست: این کتاب چیست و چه ماجرایی را روایت می‌کند؟
کتاب مورد مطالعه ایلان ماسک، «لشکرکشی پارسیان» یا «آناباسیس»، اثری است نوشته‌ی «گزنفون»، فیلسوف و نویسنده یونانی که از نزدیک شاهد حوادث تاریخی بوده است. گزنفون، شاگرد سقراط، در این اثر به تجربه شخصی خود از حضور در سپاه یونانی مشهوری به نام «ده‌هزار نفر» می‌پردازد، سپاهی که به سرزمین پارسیان آمد تا در یکی از کشمکش‌های داخلی شاهزاده‌های هخامنشی، از کوروش کوچک پشتیبانی کند.
سپاه ده‌هزار نفر در سال ۴۰۱ پیش از میلاد با هدف کمک به کوروش کوچک، برادر اردشیر دوم، که قصد داشت تاج و تخت شاهنشاهی ایران را تصاحب کند، روانه ایران شد. این سپاه شامل مزدورانی یونانی بود که زیر فرمان کوروش، در سرزمین‌های داخلی پارس پیشروی کردند. اما در نبرد سرنوشت‌ساز کوناکسا (نزدیک رود فرات)، کوروش کوچک کشته شد و بسیاری از فرماندهان یونانی به دست نیروهای هخامنشی اعدام شدند. شکست در این نبرد، آغاز سفر پرماجرای نیروهای بازمانده یونانی برای بازگشت به وطن بود.
پس از کشته شدن کوروش کوچک، مسیر یونانی‌های باقی‌مانده به یک راهپیمایی طاقت‌فرسا و اسطوره‌ای تبدیل شد. گزنفون، که در مقام یکی از فرماندهان سپاه یونانی نقش مهمی ایفا کرد، رهبری این نیروها را بر عهده گرفت و آنان را از مسیرهای دشواری چون کوه‌های برفی، رودهای خروشان و حملات قبایل دشمن به سمت سواحل دریای سیاه هدایت کرد. این مسیر، که به عقب‌نشینی «ده‌هزار نفر» شهرت یافت، مملو از بحران‌هایی بود که شجاعت و مهارت نظامی گزنفون را به نمایش گذاشت.
پس از ماه‌ها تحمل سختی، سپاه یونانی سرانجام به دریای سیاه رسید. دیدن افق آب‌های آزاد برای این سربازان، نمادی از آزادی و رهایی شد و آن‌ها فریاد معروف «Thalatta! Thalatta!» (به معنای «دریا! دریا!») را سر دادند. این لحظه امروزه یکی از به‌یادماندنی‌ترین وقایع تاریخی یونان باستان به شمار می‌رود.
کتاب «آناباسیس» نه تنها یک گزارش تاریخی از جنگی واقعی است، بلکه اثری ادبی و فلسفی درباره بقا، سیاست، و رهبری در میدان نبرد محسوب می‌شود. گزنفون در این اثر، با سبک خاصش، به توصیف تاکتیک‌های نظامی، زندگی سخت سربازان و مشکلات فرماندهی در شرایط بحرانی پرداخته است.
این کتاب همچنین یکی از نخستین آثار ادبی است که دیدگاه یونانی‌ها را در مورد ایرانیان و دیگر اقوام «غیر یونانی» (که آن‌ها بربر می‌نامیدند) منعکس می‌کند.
نگاهی به علاقه ایلان ماسک به این کتاب می‌تواند بیانگر دیدگاه او به تاریخ، رهبری، و نقش نبردها در شکل‌گیری تمدن‌ها باشد. او، که همیشه به دنبال داستان‌های الهام‌بخش است، احتمالاً کتاب گزنفون را نمادی از استقامت در بحران و درس‌هایی برای مدیریت جمعی می‌داند. این کتاب نه تنها روایتی از گذشته ایران دارد، بلکه می‌تواند نگاه جدیدی به هنر رهبری، خصوصاً در مواجهه با چالش‌های دشوار، ارائه دهد.
«آناباسیس» این روزها، بیش از گذشته، به لطف مطالعه‌ایلان ماسک، به یکی از موضوعات مورد توجه در دنیای علاقه‌مندان به تاریخ تبدیل شده است.
تمام حقوق برای پایگاه خبری کویر نیوز محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
کویرنیوز